دلیل موج جدید اعتراضات مردمی در سودان چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ عبدالباری عطوان در روزنامه الکترونیکی رأی‌الیوم نوشت که شهرهای سودان این روزها با اعتراضات مردمی مواجه است و آنچه باعث انفجار این وضعیت شده، نابسامانی شرایط معیشتی، گرانی زیاد، افزایش قیمت نان و کالاهای اساسی است و در عین حال نمی‌توان سوء مدیریت، فساد، سیاست‌ها و ائتلاف‌های خارجی سودان به رهبری «عمر البشیر»، وزرای ارشد و معاونان وی را نادیده گرفت.

وی افزود: زمانی که البشیر روابط خود را با ایران قطع کرد و به ائتلاف سعودی-اماراتی برای جنگ علیه یمن پیوست انتظار داشت سه هدف اصلی را محقق نماید که عبارت بود از:

نخست: رفع محاصره اقتصادی و سیاسی تحمیلی آمریکا بر سودان که دلیل آن درج نام سودان در فهرست تروریسم آمریکا عنوان شده است در حالی‌که این محاصره تنها به صورت جزئی رفع شد و نام سودان همچنان در فهرست تروریسم قرار دارد.

دوم: اشتباه البشیر در این بود که گمان می‌کرد کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) که در جنگ یمن شرکت کرده‌اند، میلیاردها دلار به صورت کمک بلاعوض، کمک مالی و یا وام و سرمایه‌گذاری به سودان جهت نجات این کشور از بحران اقتصادی ارائه خواهند کرد تا از سقوط ارزش پول ملی سودان نیز جلوگیری کنند اما این پیش‌بینی‌های البشیر درست از آب درنیامد و کمک‌های مالی که از عربستان، امارات و قطر دریافت کرد در مقایسه با کمک ۵۰ میلیارد دلاری این کشورها به همسایه شمالی سودان (مصر) ناچیز بود در حالی‌که مصر حتی در جنگ یمن نیز شرکت نکرده‌ است.

سوم: البشیر انتظار داشت به محض خروج از محور مقاومت و قطع روابط با ایران، دیوان کیفری بین‌المللی نیز دیگر او را تحت تعقیب قرار نخواهد کرد امری که به هیچ عنوان واقع نشد و به نظر نمی‌رسد در آینده نزدیک نیز این امر محقق شود.

عطوان در ادامه به سفر هفته گذشته البشیر به دمشق و دیدار وی با «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه اشاره کرد و نوشت که البشیر نخستین رئیس‌جمهور عربی بود که از زمان آغاز بحران سوریه به این کشور سفر کرد اما این سفر وی مطمئنا دیرهنگام اتفاق افتاد و هیچ ارتباطی به تظاهرات و ناآرامی‌های فعلی در سودان ندارد و اگر مبالغه نکرده باشیم می‌توانیمحتیبگوییم که تا حدودی از شدت این اعتراضات کاسته است زیرا اکثریت ملت سودان حُب سوریه و ملت آن را در دل دارند و این حب و علاقه خود را در همراهی با دولت برای میزبانی ده‌ها هزار آواره سوری با وجود شرایط دشوار اقتصادی کشور، نشان دادند و به گرمی از آنها استقبال کردند در حالی‌که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که در جنگ علیه یمن نیز مشارکت داشتند، چنین استقبالی از آوارگان سوری نشان ندادند بلکه تنها ثروتمندان سوری را پذیرفتند.

این نویسنده مشهور جهان عرب در ادامه به ناامیدی البشیر از متحدان جدید خود در حاشیه خلیج‌فارس اشاره کرد و افزود که همین احساس یأس و ناامیدی البشیر را به متوسل شدن به مسکو و آنکارا و احیای روابط خود با محور قدیم واداشته است تا شاید راه‌حلی برای بحران اقتصادی کشورش بیابد اما این رویکرد به خصوص روی آوردن به ترکیه و قطر به مذاق خیلی‌ها از جمله محور اماراتی-سعودی خوش نیآمده و اگر نیاز مبرم آنها به نظامیان سودانی در یمن وجود نداشت، همانند قطر، سودان را نیز از ائتلاف علیه یمن طرد می‌کردند.

عطوان همچنین به نقل از برخی نزدیکان به مقامات سوریه به تحفظ رهبران این کشور در استقبال از البشیر اشاره کرد و نوشت که به خصوص اینکه اخیرا اخباری درباره تماس‌های محرمانه بین خارطوم و تل‌آویو و احتمال سفر «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به خارطوم به عنوان ایستگاه دوم سفر وی پس از سفر اخیر به عُمان منتشر شده است.

وی افزود که برخی رهبران عرب برای توجیه عادی‌سازی روابط خود با رژیم اشغالگر در تلاش برای سفر به دمشق هستند همانگونه که وزرای خارجه بحرین، عُمان و امارات نیز اخیرا به دمشق سفر کرده و حتی وزیر خارجه بحرین به گرمی همتای سوری خود را در آغوش گرفت همچنانکه تلاش‌های مربوط به بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب که روابط خود با رژیم صهیونیستی را عادی کرده است، بایستی در همین چارچوب ارزیابی کرد، اتحادیه‌ای که نقش زیادی در مشروعیت بخشیدن به مداخله نظامی آمریکایی، غربی و عربی در سوریه و نیز تعلیق عضویت آن در این اتحادیه ایفا کرده است.

عطوان همچنین نوشت که البشیر طی سی سال گذشته حکومت بر سودان با انتفاضه و تظاهرات‌های زیادی مواجه بوده است اما چالش کنونی با چالش‌های قبلی یک تفاوت دارد و آن هم این است که او این بار بیشتر متحدان خود را از دست داده و تنها مانده است و اگرچه سودان با توطئه‌های زیادی برای برهم زدن امنیت و ثبات آن مواجه است اما سوال مهم این است که چرا از قبل برای این توطئه‌ها چاره‌اندیشی نشده و راه‌حل‌ها و اصلاحاتی اجرا نشده تا از بروز اعتراضات و به خیابان آمدن مردم جلوگیری شود؟